Giảng dạy y khoa không chỉ truyền đạt kiến thức lý thuyết mà còn đòi hỏi giúp sinh viên phát triển kỹ năng lâm sàng và tư duy linh hoạt nhằm nâng cao an toàn bệnh nhân và chất lượng chăm sóc y tế. Từ các phương pháp truyền thống như bài giảng, video, và thực hành, một bước tiến lớn đã xuất hiện từ những năm 1960 với mô phỏng y khoa (simulation). Ngày nay, mô phỏng trở thành công cụ thiết yếu trong đào tạo y khoa hiện đại, tạo môi trường an toàn để sinh viên rèn luyện trước khi thực hành thực tế.
Đối diện với nhiều thử thách với việc dạy các khái niệm và thông tin thực tế sao cho sinh viên tiếp thu được và chuyển tải thành công vào các tình huống thực tế, ngành giáo dục trên thế giới đã phải tìm cách để cải thiện phương pháp giảng dạy. Ngành giáo dục Y khoa cũng không ngoại lệ, ngoài các bài giảng, mô hình tĩnh, video, đóng vai, bài tập trong phòng thí nghiệm, ... các nhà giáo dục phải tìm cách để nâng cao chất lượng việc dạy và học, nâng cao trình độ sinh viên, và xa hơn nữa là cải thiện an toàn bệnh nhân và chăm sóc người bệnh. Các mô hình đã được đưa vào sử dụng trong học y khoa từ rất lâu, tuy nhiên mô phỏng được sử dụng ngày càng nhiều từ năm 1960 trong việc đào tạo bác sĩ và sinh viên y khoa, mô phỏng (simulation) ngày nay đóng một vai trò không thể thiếu trong việc xây dựng và phát triển Chương trình Đào tạo Y khoa. Khái niệm về mô phỏng được sử dụng ngày càng rộng rãi nhằm chỉ một hình thức bắt chước hoạt động của một quá trình hoặc hệ thống trong thế giới thực. Nó được xem như là một kỹ thuật, không phải là công nghệ, để thay thế hoặc khuếch đại trải nghiệm thực bằng các trải nghiệm được hướng dẫn; gợi lên hoặc tái tạo các khía cạnh quan trọng của thế giới thực theo kiểu tương tác đầy đủ trong bối cảnh mô phỏng. Các thiết bị và công nghệ mô phỏng ngày càng phát triển, ngoài việc trình bày thông tin theo cách của một mô hình tĩnh, chẳng hạn như một cơ thể con người có thể tháo rời, còn phải có khả năng tương tác và phản ứng như người thật.

Mô Phỏng trong Y Khoa là gì?
Mô phỏng y khoa là việc tái tạo các tình huống thực tế trong một môi trường được kiểm soát. Đây không chỉ là công nghệ mà còn là kỹ thuật giúp thay thế hoặc bổ sung trải nghiệm thực tế. Với sự hỗ trợ từ phần mềm và các mô hình tương tác, các thiết bị mô phỏng hiện đại có thể phản ánh chân thực cả về mặt vật lý lẫn sinh lý của cơ thể con người.
Một khái niệm quan trọng trong mô phỏng là độ trung thực (fidelity), thể hiện mức độ thực tế của mô hình. Độ trung thực được xác định bởi ba yếu tố chính: tính hoàn chỉnh của quá trình mô phỏng, mức độ chân thật của công cụ, và thời gian sự kiện diễn ra.
Lợi ích của Mô Phỏng trong đào tạo Y khoa.
Mô phỏng không chỉ là công cụ hỗ trợ giảng dạy mà còn là giải pháp hiệu quả để giải quyết những thách thức trong đào tạo y khoa:
- Kiểm soát và cá nhân hóa lộ trình học tập:
Môi trường mô phỏng cho phép thiết kế các nhiệm vụ từ cơ bản đến phức tạp, phù hợp với từng đối tượng và mục tiêu đào tạo.
- Tạm dừng, lặp lại, và cải thiện:
Không giống như môi trường lâm sàng thực tế, mô phỏng cho phép dừng lại và lặp lại nhiệm vụ để người học rút kinh nghiệm và cải thiện kỹ năng.
- Trải nghiệm thất bại an toàn:
Người học có thể vượt qua giới hạn năng lực mà không gây ảnh hưởng đến bệnh nhân thực tế.
- Tái tạo các tình huống hiếm gặp:
Một số tình huống như tăng thân nhiệt ác tính hoặc mổ lấy thai ngoài tử thi rất hiếm gặp trong thực tế nhưng có thể được tái hiện dễ dàng trong môi trường mô phỏng.
- Giảm rủi ro và tối ưu nguồn lực:
Các nhiệm vụ phức tạp hoặc nguy hiểm có thể được thực hiện trên mô hình thay vì trên bệnh nhân thực tế.
Ứng Dụng Tại Đại Học Đông Á
Hiểu rõ tầm quan trọng của phương pháp giảng dạy bằng mô phỏng, khối ngành sức khỏe của Đại học Đông Á đã đầu tư xây dựng Trung tâm Mô phỏng - Tiền lâm sàng. Đây là một trong những trung tâm hàng đầu trong khu vực miền Trung, với đầy đủ các mô hình từ task trainers (mô hình bộ phận) đến các mô hình toàn thân hiện đại có độ trung thực cao.
Tại đây, chúng tôi có đầy đủ các mô hình, từ task trainers (những mô hình từng bộ phận rời) đến các mô hình toàn thân hiện đại có độ trung thực cao; đáp ứng nhu cầu dạy học các môn Điều dưỡng, nội khoa, ngoại khoa, ... Với mô hình này, sinh viên có cơ hội được thực tập nhiều lần các kỹ năng y khoa, củng cố kiến thức, rèn luyện tay nghề trong một môi trường mô phỏng an toàn.


Tại trung tâm, sinh viên có cơ hội:
- Thực hành lặp đi lặp lại: Rèn luyện kỹ năng y khoa một cách an toàn.
- Củng cố kiến thức: Kết hợp thực hành và lý thuyết.
- Phát triển tay nghề: Làm quen với các tình huống thực tế trước khi bước vào môi trường lâm sàng thực tế.
Phương pháp học tập dựa trên mô phỏng không chỉ giúp sinh viên tự tin hơn mà còn nâng cao chất lượng đào tạo y khoa. Với tầm nhìn dài hạn, Đại học Đông Á cam kết mang lại môi trường học tập tiên tiến, an toàn và hiệu quả cho sinh viên ngành y, góp phần xây dựng đội ngũ nhân lực y tế chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng khắt khe của xã hội.
TS. BS. Lê Thị Huỳnh Trang - Phụ trách Trung tâm Mô phỏng Tiền lâm sàng