BỆNH POLYP DẠ DÀY

                                                                      TS.BS. VÕ ĐẮC TRUYỀN

                                                                        TIẾN SĨ Y HỌC – BÁC SĨ CAO CẤP

                                                                       TRƯỞNG KHOA Y - ĐẠI HỌC ĐÔNG Á ĐÀ NẴNG

1. Tổng quan

Polyp dạ dày là 1 khối tế bào hình thành trên lớp lót bên trong dạ dày (hay còn gọi là lớp niêm mạc dạ dày). Những polyp này rất hiếm và thường không gây ra bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào.

Hình ảnh dạ dày (stomach), van môn vị (Pyloric valve) và tá tràng (Duodenum)

Hình ảnh Polyp dạ dày

Dạ dày là nơi chứa đựng và tiêu hóa thức ăn. Khi dạ dày tiêu hóa thức ăn, các cơn co cơ mạnh được gọi là nhu động sẽ đẩy thức ăn về phía van môn vị. Van này dẫn đến phần trên của ruột non một đoạn được gọi là tá tràng.

Polyp dạ dày thường được phát hiện một cách tình cờ khi nội soi dạ dày để kiểm tra sức khỏe.

Hầu hết các polyp dạ dày không trở thành ung thư. Nhưng một số loại có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Tùy thuộc vào loại polyp dạ dày mà bạn mắc phải, việc điều trị có thể bao gồm việc loại bỏ polyp hoặc theo dõi những thay đổi của chúng.

Hình ảnh Polyp dạ dày

2. Triệu chứng

Polyp dạ dày thường không gây ra triệu chứng.

Nhưng khi polyp dạ dày to ra, các vết loét có thể phát triển trên bề mặt của polyp gây chảy máu. Hiếm khi, polyp quá to có thể chặn đường đi của thức ăn từ dạ dày qua môn vị xuống tá tràng.

Các triệu chứng có thể có bao gồm: Đau bụng, buồn nôn, máu trong phân, thiếu máu.

3. Nguyên nhân

Polyp dạ dày hình thành để đáp ứng với tổn thương niêm mạc dạ dày của bệnh nhân. Nguyên nhân phổ biến nhất của polyp dạ dày là:

- Viêm dạ dày kéo dài: Viêm dạ dày kéo dài có thể gây ra sự hình thành các polyp tăng sản (hyperplastic polyps) và u tuyến (adenomas). Polyp tăng sản không có khả năng trở thành ung thư, tuy nhiên những polyp tăng sản kích thước lớn hơn 1 cm có nguy cơ ung thư hóa cao hơn.

U tuyến là loại polyp dạ dày ít phổ biến nhất nhưng lại là loại có khả năng trở thành ung thư cao nhất. Vì lý do đó, u tuyến thường bị loại bỏ.

- Bệnh đa polyp tuyến gia đình: Hội chứng di truyền hiếm gặp này là nguyên nhân khiến một số tế bào trên lớp niêm mạc của dạ dày hình thành một loại polyp gọi là polyp tuyến đáy vị (fundic gland polyp). Khi liên quan đến hội chứng này, các polyp tuyến đáy vị phải được cắt bỏ vì chúng có thể phát triển thành ung thư. Bệnh đa polyp tuyến gia đình cũng có thể là nguyên nhân gây ra u tuyến.

- Thường xuyên sử dụng một số loại thuốc dạ dày: Polyp tuyến đáy vị thường gặp ở những người thường xuyên dùng thuốc ức chế bơm proton để giảm axit dạ dày. Những polyp này thường nhỏ và không phải là nguyên nhân gây lo ngại.

Một polyp tuyến đáy vị có đường kính lớn hơn khoảng 1 cm có nguy cơ mắc bệnh ung thư thấp. Trong trường hợp này, bệnh nhân nên dừng thuốc ức chế bơm proton hoặc loại bỏ polyp hoặc cả hai.

4. Các yếu tố nguy cơ:

Các yếu tố làm tăng nguy cơ phát triển polyp dạ dày bao gồm:

- Tuổi: Polyp dạ dày phổ biến hơn ở những người ở độ tuổi trung niên.

- Nhiễm trùng dạ dày do vi khuẩn: Vi khuẩn Helicobacter pylori là nguyên nhân phổ biến gây viêm dạ dày. Viêm dạ dày góp phần gây ra polyp tăng sản và u tuyến. Nội soi dạ dày là phương pháp chẩn đoán nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori hiệu quả nhất và việc điều trị tiêu diệt triệt để vi khuẩn này cũng rất khả thi.

- Bệnh polyp tuyến gia đình: Hội chứng di truyền hiếm gặp này làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng và các tình trạng khác, bao gồm cả polyp dạ dày.

- Một số loại thuốc. Sử dụng lâu dài thuốc ức chế bơm proton có liên quan đến polyp tuyến đáy vị. Đây là những loại thuốc dùng để điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

5. Chẩn đoán:

Các xét nghiệm và các phương được sử dụng để chẩn đoán polyp dạ dày bao gồm:

- Nội soi dạ dày: Là phương pháp hiệu quả nhất để chẩn đoán polyp dạ dày. Một ống có gắn camera nhỏ được đưa qua cổ họng để vào dạ dày của bệnh nhân, cho phép quan sát rõ bên trong dạ dày của bạn. Thường bệnh nhân sẽ được gây mê khi nội soi.

- Mẩu mô: Khi nội soi, nếu có tổn thương nghi ngờ thì một mẩu mô được lấy ra để phân tích xét nghiệm. Động tác này còn gọi là là sinh thiết.

Phác họa hình ảnh nội soi dạ dày

6. Điều trị

Điều trị tùy thuộc vào loại polyp dạ dày bạn mắc phải:

- Polyp nhỏ không phải u tuyến: Những polyp này có thể không cần điều trị. Chúng thường không gây ra triệu chứng và hiếm khi trở thành ung thư. Bác sĩ sẽ đề nghị theo dõi định kỳ để có thể loại bỏ các polyp khi nó phát triển hoặc những polyp gây ra các dấu hiệu và triệu chứng.

- Polyp dạ dày lớn: Những polyp này cần phải được cắt bỏ. Hầu hết các polyp dạ dày có thể được loại bỏ bằng nội soi dạ dày.

- U tuyến: Những polyp này có thể trở thành ung thư và thường phải được cắt bỏ bằng nội soi dạ dày.

- Polyp liên quan đến polyp tuyến gia đình: Chúng được loại bỏ vì chúng có thể trở thành ung thư. Bác sĩ của bạn có thể sẽ khuyên bạn nên nội soi theo dõi để kiểm tra các polyp tái phát.

Phác họa hình ảnh cắt polyp dạ dày

Điều trị nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori:

Nếu bệnh nhân bị viêm dạ dày do vi khuẩn Helicobacter pylori trong dạ dày, bác sĩ có thể sẽ đề nghị điều trị bằng cách kết hợp nhiều loại thuốc, bao gồm cả kháng sinh. Điều trị nhiễm trùng Helicobacter pylori có thể làm cho polyp tăng sản biến mất và cũng có thể ngăn polyp tái phát.